Goed zo, meisje - Over vrouwenemancipatie

Toen ik na mijn studie ging werken, leerde ik al snel dat ik maar een meisje ben. Hadden we regionaal overleg dan kwamen alle belastingadviseurs bijeen om de laatste vaktechnische ontwikkelingen te bespreken. Ik was de enige vrouw in het gezelschap, maar net als de anderen wel meester in de rechten en belastingadviseur.

'En míjn dromen dan?' wilde ik roepen, zo hard dat heel de wereld het zou horen. 'Hoe denken jullie over de verlangens en capaciteiten van vrouwen?', want dat is de vraag waar het hier natuurlijk echt over gaat.
Van vrouwen wordt van alles verwacht en daarom tegelijkertijd niks. Meisje, doe jij de was maar en de opvoeding, echt jouw ding. Ja, werken doe je erbij natuurlijk, emancipatie hè! Leuk een extra zakcentje met je bedrijfje verdienen. En kijk, heb je ook meteen een leven.
Luister wereld, we zijn geen meisjes meer. Wij zijn de motor achter iedere pose van gewichtigheid. Ga maar eens aan de kant voor ons, dan zullen we wat laten zien!

Als rond zes uur het avondeten werd bezorgd, dan wuifde iemand zonder op te kijken naar mij en zei: 'Yvonne, haal het eten even.'

  Dat ging zo de eerste keer.

  Dat ging zo de tweede keer.

De derde keer stond ik na de gebruikelijke verwittiging niet op, maar zei ik kalm: 'Nee, ik wil graag horen wat er gezegd wordt. Ik wil, net als jullie heren, ook leren hoe we deze casus moeten aanpakken.'

  Meteen ontstond er verwarring. De mannen keken elkaar vertwijfeld aan totdat er uiteindelijk een jongeman langzaam opstond om het eten te gaan halen. Om hem heen klonk minachtend gesnuif.

Dat was zo'n twintig jaar geleden, maar is er in de tussentijd veel veranderd?

Al een jaar of zes heb ik een tekstbureau waarmee ik mooie resultaten behaal. Schrijven is niet alleen mijn lust en mijn leven, het is inmiddels ook mijn vak: ik werk dagelijks aan prachtige en waardevolle projecten. De mensen in mijn buurt weten dit.

Toch komt het regelmatig voor dat iemand beslag legt op mijn werkdag, want dat bedrijfje kan wel even wachten.

  'Wat een luxe dat jij thuis bent bij de kinderen', wordt er dan gezegd. 'Fijn dat je man dat ook goed vindt, dat geluk heeft niet iedere vrouw. Overigens, kun jij morgen voor mij even je halve werkdag besteden aan iets waar ik geen zin in heb? Dat doe jij wel hè, braaf meisje?'

Nu wil het geval dat we sinds enkele maanden bezig zijn om voor mijn man ook een bedrijf op te starten. Wat een wereld van verschil: zoveel belangstelling, respect en bewondering! Ook al bestaat de onderneming nog niet - het is een gedachte die we rustig willen uitwerken tot een project - men spreekt nu al respectvol van een bedrijf.

Hoewel mijn man zelf erg bescheiden en terughoudend is, en nauwelijks over zijn plannen praat, lokt alleen al zijn voornemen fantastische reacties uit. Dat het bedrijf groots en succesvol en vooral heel mannelijk belangrijk wordt, leidt geen twijfel. Voor mij blijkt de ondersteunende en bewonderende rol te zijn weggelegd: 'Je zult wel trots op hem zijn!'

Zo stelde vorige week iemand zich hardop voor dat het bedrijf binnen de kortste keren vijftien man in dienst zou hebben.

  'Dan kun jij lekker heel de dag de koffie verzorgen voor al die hardwerkende mannen', zo werd tegen mij gezegd.

  'Ja, want ik ben gek', antwoordde ik met een relativerende glimlach.

Ik lachte, maar eigenlijk wilde ik het uitschreeuwen

Vrouwen hebben dromen, mannen hebben verantwoordelijkheden. Maar in werkelijkheid verzuipen vrouwen in de verantwoordelijkheden, zodat onze dromen stuk voor stuk uiteenspatten.

Ik weet wie ik ben, wat ik ben. Ik kan me toch zeker niet neerleggen bij zo'n beperkte vrouwenemancipatie? Goed zo meisje, doe braaf wat er van je verwacht wordt?

Wij hebben ook grootse plannen

Maar schuif het meteen aan de kant als iemand je nodig heeft, want jij bent maar voor erbij, vooral handig om te hebben. Nee hoor grapje, je doet het prima meisje. Fijn hoor, hier een aai over je bol.

Ik weet, het zijn zeker niet alleen mannen die ons deze rol toebedelen, we doen zelf minstens zo hard mee. Met de meeste vrouwen praat ik niet over diepste verlangens, zulke gesprekken zijn te ongemakkelijk. Ja, zeggen de meeste vrouwen gauw, dromen is heerlijk. Genoeg gekletst, terug aan de slag. Hand op mijn hoofd, klopje op mijn schouder. An die Arbeit. Laat het echte werk maar over aan de mannen.

Wij vrouwen kiezen de rol die we spelen, we zwelgen in onze ondergeschiktheid. Wíj noemen ons werk een baantje, wíj geven voorrang aan andermans dromen, wíj voelen ons beschaamd als we grootse plannen hebben. Wij zijn zelf onze grootste beperking!

Maar ik laat het niet gebeuren. Ik heb kinderen, ik heb een man, ik heb een bedrijf, ik zorg voor het huishouden… maar ik ben maar één ding: schrijver. Ik verdien mijn geld met schrijven, mensen. Maak ruimte en laat me mijn werk doen.

Maak ruimte voor ons